تمرینات بعد از تعویض مفصل لگن
تعویض مفصل لگن یکی از جراحی‌های رایج در بیماران مبتلا به آرتروز شدید، شکستگی‌های پیچیده و سایر مشکلات مفصلی است. پس از این جراحی، انجام تمرینات بعد از تعویض مفصل لگن اهمیت زیادی در بازیابی حرکت، کاهش درد و افزایش کیفیت زندگی دارد. اگر بیمار تمرینات مناسبی را در دوران بهبودی انجام دهد، می‌تواند سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره بازگردد و از مشکلاتی مانند خشکی مفصل جلوگیری کند. کلینیک باتیس در نیاوران یکی از مراکزی است که خدمات فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل لگن را با روش‌های نوین ارائه می‌دهد. در این مقاله به بررسی تمرینات مهمی که می‌توان بعد از این جراحی انجام داد، می‌پردازیم.
تمرینات اولیه برای کاهش تورم و افزایش جریان خون
در روزهای ابتدایی پس از تعویض مفصل لگن، مهم‌ترین هدف کاهش تورم، بهبود جریان خون و جلوگیری از لخته شدن خون است. برای دستیابی به این اهداف، بیمار باید حرکات ساده‌ای را تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست انجام دهد.
یکی از مهم‌ترین تمرینات، حرکت دادن مچ پا به سمت بالا و پایین است که به افزایش گردش خون کمک کرده و از ایجاد لخته جلوگیری می‌کند. این تمرین را می‌توان در حالت نشسته یا خوابیده انجام داد. علاوه بر این، منقبض و شل کردن عضلات ران بدون حرکت دادن مفصل لگن نیز روشی مؤثر برای بهبود جریان خون و تقویت عضلات اطراف مفصل است.
تمرینات کششی ملایم نیز برای حفظ انعطاف‌پذیری عضلات اهمیت دارد. بیمار می‌تواند به آرامی زانو را خم کند و سپس صاف کند، البته باید توجه داشت که زانو نباید از زاویه 90 درجه بیشتر خم شود. این تمرینات باید به آرامی و بدون ایجاد درد انجام شوند تا از فشار اضافی به مفصل تازه تعویض‌شده جلوگیری شود.
تقویت عضلات برای حمایت از مفصل لگن
پس از کاهش درد و تورم اولیه، تقویت عضلات اطراف لگن از اهمیت بالایی برخوردار است. عضلات قوی‌تر به بهبود تعادل، کاهش فشار روی مفصل و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی کمک می‌کنند.
یکی از بهترین تمرینات برای تقویت عضلات ران و لگن، بالا آوردن مستقیم پا در حالت خوابیده است. بیمار باید روی سطح صاف دراز کشیده و پای سالم را خم کند، سپس پای جراحی‌شده را به آرامی بالا ببرد و برای چند ثانیه نگه دارد. این تمرین به تقویت عضلات چهارسر ران کمک می‌کند.
تمرین دیگر، فشردن یک بالش کوچک بین زانوها در حالت نشسته یا خوابیده است. این تمرین باعث فعال‌سازی عضلات داخلی ران شده و به تثبیت مفصل لگن کمک می‌کند. همچنین، استفاده از نوارهای مقاومتی برای انجام حرکات کششی پا به طرفین، یک روش عالی برای افزایش استحکام عضلات کناری لگن است.
بهبود تعادل و افزایش دامنه حرکتی
پس از جراحی، بیماران ممکن است در راه رفتن و حفظ تعادل دچار مشکل شوند. به همین دلیل، تمریناتی که به بهبود تعادل و افزایش دامنه حرکتی مفصل کمک می‌کنند، بخش مهمی از روند توانبخشی هستند.
یکی از تمرینات مؤثر برای تعادل، ایستادن روی یک پا و حفظ این وضعیت برای چند ثانیه است. بیمار می‌تواند این تمرین را ابتدا با کمک گرفتن از دیوار یا صندلی انجام دهد و به مرور زمان تکیه‌گاه را حذف کند. این حرکت باعث تقویت عضلات پای جراحی‌شده و افزایش کنترل بر تعادل بدن می‌شود.
حرکت دیگر، تمرینات راه رفتن روی سطوح ناپایدار مانند تشک‌های تعادلی یا توپ‌های بادی کوچک است. این تمرینات چالش بیشتری برای عضلات ایجاد می‌کنند و به بهبود هماهنگی حرکتی کمک می‌کنند. افزایش دامنه حرکتی نیز با تمریناتی مانند کشش ملایم عضلات ران و لگن و حرکت دادن لگن در جهات مختلف به دست می‌آید.
نکته مهم: از انجام این حرکات خودداری کنید!
در حالی که تمرینات بعد از تعویض مفصل لگن برای بهبود عملکرد ضروری هستند، برخی از حرکات می‌توانند به مفصل آسیب برسانند و باید از انجام آن‌ها خودداری شود.
یکی از خطرناک‌ترین حرکات، خم کردن بیش از حد مفصل لگن است. بیمار نباید در هفته‌های اول پس از جراحی، زانو را بالاتر از سطح لگن ببرد یا زاویه خم شدن را از 90 درجه عبور دهد. این حرکت می‌تواند به دررفتگی مفصل منجر شود.
چرخش ناگهانی لگن یا چرخیدن روی پای جراحی‌شده نیز می‌تواند به مفصل آسیب برساند. بیمار باید هنگام تغییر جهت حرکت، کل بدن خود را هم‌زمان بچرخاند و از پیچش ناگهانی لگن خودداری کند.
نشستن بر روی صندلی‌های کوتاه یا نرم نیز توصیه نمی‌شود، زیرا باعث می‌شود لگن در وضعیت نامناسبی قرار گیرد. بهتر است از صندلی‌هایی با ارتفاع مناسب و پشتی سفت استفاده شود تا فشار اضافی بر مفصل ایجاد نشود.
تمرینات پیشرفته برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره
پس از گذشت چند هفته از جراحی، بیمار می‌تواند تمرینات پیشرفته‌تری را برای بازگشت به زندگی عادی انجام دهد. این تمرینات شامل فعالیت‌هایی است که به افزایش استقامت و قدرت عضلانی کمک می‌کنند.
تمرینات آبی مانند راه رفتن در آب یا انجام حرکات کششی در استخر یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت عضلات بدون وارد کردن فشار زیاد به مفصل لگن است. آب باعث کاهش وزن بدن و تسهیل حرکات می‌شود، در نتیجه بیمار می‌تواند بدون احساس درد، تمرینات متنوعی را انجام دهد.
دوچرخه‌سواری ثابت یکی دیگر از تمرینات مناسب برای بهبود عملکرد مفصل لگن است. این فعالیت باعث افزایش گردش خون، بهبود استقامت عضلانی و کاهش سفتی مفصل می‌شود. بیمار باید ابتدا با مقاومت کم شروع کند و به تدریج شدت تمرین را افزایش دهد.
برای افرادی که قصد بازگشت به ورزش یا فعالیت‌های خاص را دارند، تمریناتی مانند اسکات‌های سبک، حرکات پل و بالا رفتن از پله با کنترل کامل می‌توانند به بهبود توانایی حرکتی کمک کنند. البته تمامی این تمرینات باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند تا از انجام صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.
نتیجه‌گیری
تمرینات بعد از تعویض مفصل لگن نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد، افزایش استحکام عضلات و جلوگیری از عوارض احتمالی دارند. از تمرینات ساده برای کاهش تورم گرفته تا تمرینات پیشرفته برای بازگشت به زندگی عادی، همه این حرکات باید با دقت و برنامه‌ریزی انجام شوند. کلینیک باتیس در نیاوران یکی از مراکزی است که می‌تواند با ارائه خدمات تخصصی فیزیوتراپی به بیماران کمک کند تا سریع‌تر و با ایمنی بیشتری به زندگی روزمره بازگردند. رعایت توصیه‌های پزشکی و اجتناب از حرکات خطرناک نیز اهمیت زیادی دارد. با تمرینات مناسب و پایبندی به برنامه توانبخشی، می‌توان عملکرد مفصل جدید را بهبود بخشید و از زندگی فعال و بدون درد لذت برد.
هیچ دیدگاهی ثبت نشده