توانبخشی کف لگن
توانبخشی کف لگن یک روش درمانی و توانبخشی مهم است که برای مشکلات مرتبط با عملکرد کف لگن به‌کار می‌رود. این فیلد از فیزیوتراپی مخصوصاً برای تقویت عضلات و تشخیص مشکلات مثانه، روده، و اعضای تناسلی در نظر گرفته می‌شود. در این مقاله، به مفاهیم اساسی توانبخشی کف لگن و مهارت‌های ضروری برای درمان و پیشگیری از مشکلات مرتبط با آن می‌پردازیم.
کف لگن چیست؟
قبل از ورود به جزئیات توانبخشی کف لگن، به مفهوم کف لگن بپردازیم. کف لگن مجموعه‌ای از عضلات، رباط‌ها، و نوارهای افقی است که در قسمت تحتانی لگن، بین شرمگاه و دنبالچه واقع شده‌اند. عملکرد کف لگن شامل تثبیت اندام‌های مجاری ادراری و دفعی، جلوگیری از افتادگی ادرار، رحم، روده، و رکتوم، و نقشی حیاتی در حفظ ریتم‌های تخلیه منظم مثانه و روده دارد.
علائم و علل ضعیف بودن کف لگن
ضعیف شدن کف لگن ممکن است به علت متنوعی از عوامل رخ دهد، شامل زایمان، یائسگی، عمل‌های جراحی خاص، یا افزایش سن. این ضعف ممکن است با علائمی مانند بی‌اختیاری ادرار در زمان استرس، اختلال در دفع ادرار و مدفوع، افتادگی اندام‌های لگنی، درد در قسمت پایین شکم، و اختلالات جنسی همراه باشد.
علائم تشخیصی ضعیفی کف لگن
تشخیص ضعیفی کف لگن ممکن است از طریق علائمی نظیر بی‌اختیاری ادرار استرسی، اختلال در دفع ادرار، یا افتادگی اندام‌های لگنی صورت گیرد. افراد ممکن است ادرار را در زمان فشارهای مختلف نظیر سرفه یا خنده از دست دهند. این علائم می‌توانند نشانه‌هایی از ضعف کف لگن باشند.
توانبخشی کف لگن چیست؟
توانبخشی کف لگن یک روش درمانی و توانبخشی است که به‌منظور درمان و پیشگیری از مشکلات مرتبط با کف لگن به‌کار می‌رود. این تکنیک شامل تمرینات تقویتی و تمرینات تعادلی برای تقویت عضلات مرتبط با کف لگن می‌شود.
اهداف توانبخشی کف لگن
اهداف توانبخشی کف لگن شامل بازگرداندن فعالیت اسفنکترهای مجرای ادرار و مقعد، تقویت عضلات پرینه، بازیابی هماهنگی و هم افزایی عضلات شکم و پرینه، توصیه به مصرف صحیح مایعات و غذاها برای تسهیل تخلیه منظم مثانه و روده، و آموزش استفاده از کمک‌های درمانی میباشد.
سطوح مختلف توانبخشی کف لگن در زنان و مردان
توانبخشی کف لگن برای مردان و زنان در سطوح مختلفی قابل اجرا است. این تکنیک می‌تواند به عنوان یک روش پیشگیرانه برای زنان، به ویژه در دوران قبل و بعد از زایمان، برای جلوگیری از مشکلات مرتبط با کف لگن مورداستفاده قرار گیرد. همچنین، در سطوح درمانی و محافظه‌کارانه، می‌تواند برای مردان و زنانی که با مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار، اختلال در دفع ادرار و مدفوع، درد لگن، و پرولاپس روبرو هستند، مفید باشد.
درمان بی‌اختیاری ادرار با فیزیوتراپی لگن
بی‌اختیاری یا ازدست‌دادن غیرارادی ادرار یکی از شایع‌ترین مشکلات در زنان و مردان است. ادرار فیزیولوژیکی به لطف حفظ عملکرد مکانیسم‌های غیرارادی و ارادی که آن را کنترل می‌کنند، و همچنین یکپارچگی آناتومیکی ساختارها امکان‌پذیر است. مکانیسم غیرارادی اجازه پرشدن مثانه را میدهد و باعث انبساط دیواره‌های غنی از گیرنده‌های مثانه می‌شود. این گیرنده‌ها به ما هشدار می‌دهند زمانی که زمان ادرار فرامی‌رسد و به ما احساس پری می‌دهند. برای شروع مکانیسم تخلیه اختیاری مثانه، عضلات کف لگن شل می‌شوند، اسفنکتر مجرای ادرار باز می‌شود و به ادرار اجازه خروج میدهد. به طور معمول، مثانه 3-4 ساعت در روز استقلال خود را تضمین می‌کند که در طول شب 7-8 ساعت می‌شود؛ بنابراین اجازه میدهد یک استراحت شبانه با نیاز به ادرار قطع نشود. هنگامی که این مکانیسم‌ها کار نمی‌کنند با بی‌اختیاری مواجه می‌شویم که در موارد زیر متمایز می‌شود:
بی‌اختیاری استرسی ادرار: زمانی که ازدست‌دادن غیرارادی ادرار در حین انجام فعالیت (سرفه، عطسه، بلندکردن وزنه، خندیدن) وجود دارد.
بی‌اختیاری ادرار فوری: زمانی که ازدست‌دادن غیرارادی ادرار با نیاز فوری به ادرار همراه است که نمی‌توان آن را به تأخیر انداخت.
بی‌اختیاری ادرار مختلط: زمانی که ازدست‌دادن غیرارادی ادرار با فوریت و تلاش همراه باشد.
عواملی که احتمال ابتلا به ضعف لگنی را در بانوان افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- بارداری و زایمان
- یائسگی
- سالخورده
- مداخلات جراحی
- اضافه‌وزن
- ایستادن طولانی‌مدت
فیزیوتراپی در بارداری و بعد از زایمان
خدمات ارائه شده توسط برنامه‌های فیزیوتراپی پس از زایمان می‌تواند به بازگشت به زندگی عادی مادران کمک کند. به‌عنوان متخصص در درمان سیستم اسکلتی عضلانی، فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند تنش را در بدن کاهش دهند و درعین‌حال به علل درد و ناراحتی در دوران بارداری و پس از زایمان نیز رسیدگی کنند.
تکنیک‌های توانبخشی کف لگن در نیاوران
علائم اختلال عملکرد کف لگن را هرگز نباید نادیده گرفت یا بدون درمان رها کرد. فیزیوتراپیست‌ها از یک رویکرد چندرشته‌ای برای ارزیابی بیماران استفاده می‌کنند تا بتوانند دریابند که مشکل هر فرد در کجاست. اغلب، تنها چند جلسه فیزیوتراپی می‌تواند تسکین قابل‌توجهی ایجاد کند. فیزیوتراپی برای توانبخشی کف لگن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان داخلی و خارجی، در صورت لزوم استفاده می‌شود.
- تمرینات تقویتی و کششی.
- استفاده از بیوفیدبک برای بازیابی کنترل عضلات کف لگن.
- تحریک الکتریکی.
- تکنیک‌های دستی، از جمله رهاسازی میوفاشیال، درمان کرانیوساکرال، دست‌کاری احشایی، رهاسازی نقطه ماشه‌ای و تحرک مفصل.
اولین جلسه شامل چه مواردی است؟
در اولین جلسه، باید بگویید مشکل شما چیست، چگونه شروع شد، چگونه ادامه یافت و چه علائمی داشت. بسیار مهم است که در زمان مراجعه تمامی مدارک مربوطه (تست‌های ابزاری و آزمایشگاهی، گزارش‌های پزشکی و …) را به همراه داشته باشید. شما باید به سؤالاتی در مورد عملکرد روده، عملکرد ادرار، عملکرد جنسی، بارداری، زایمان، درد، اینکه آیا جراحی انجام داده‌اید، چه داروهایی مصرف می‌کنید و آیا قبلاً درمان‌های دیگری را امتحان کرده‌اید، پاسخ دهید. فیزیوتراپیست شما در معاینه فیزیکی، موارد زیر را ارزیابی می‌کند:
- وضعیت و هم‌ترازی لگن
- چگونه نفس کشیدن
- دامنه حرکتی اندام تحتانی، لگن، پشت و سینه
- اگر نقاط عضلانی دردناکی دارید (نقاط ماشه‌ای)
- ظاهر اندام تناسلی خارجی
- حساسیت و رفلکس‌های ناحیه پرینه
از سوی دیگر، ارزیابی عضلات کف لگن با ابزار دیجیتالی در راست‌روده و یا واژن انجام می‌شود. در واقع، با لمس عضله می‌توان تشخیص داد که آیا این عضله دارای موارد زیر است:
انقباضات، اسپاسم، نقاط دردناک (هیپرتونیک)
ضعف (هیپوتونوس)
علاوه بر این، می‌توان قدرت و مقاومت در برابر خستگی این ماهیچه‌ها را ارزیابی کرد، اما مهم‌تر از همه توانایی شما در دانستن چگونگی فعال‌کردن و شل کردن صحیح آنها وجود دارد.
هنگامی که تمام اطلاعات جمع‌آوری شد، یک برنامه توانبخشی بر اساس مشکلات شناسایی شده ایجاد می‌شود. اهدافی که می‌خواهیم با توانبخشی به آنها برسیم، مشخص شده‌اند و با شما در میان گذاشته می‌شوند تا نقطه اشتراکی بین انتظارات شما و احتمالات واقعی درمان پیدا کنید.
علاوه بر این، بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در طول جلسات، برنامه توانبخشی به‌منظور شناسایی مناسب‌ترین مسیر برای شما قابل تغییر است. تکنیک‌های انتخاب شده برای مقابله با وضعیت شما توضیح داده می‌شود. بیشترین مورداستفاده حرکت‌درمانی، بیوفیدبک و تحریک الکتریکی است.
در پایان اولین ملاقات، ممکن است دستورالعمل‌هایی در مورد نحوه اصلاح برخی از عادات بد به شما داده شود (از نگه‌داشتن ادرار یا مدفوع به مدت طولانی خودداری کنید، به طور منظم فیبر را در رژیم غذایی خود وارد کنید، سعی کنید حداقل 1.5 / 2 لیتر در روز بنوشید و غیره…).
نتیجه‌گیری
توانبخشی کف لگن یک روش موثر برای تقویت و بهبود عملکرد کف لگن است. این تکنیک می‌تواند به عنوان یک روش درمانی و توانبخشی مفید در مواجهه با مشکلات مرتبط با ضعیفی کف لگن و همچنین به عنوان یک روش پیشگیری در دوران بارداری و پس از آن مورداستفاده قرار گیرد. افرادی که با علائمی نظیر بی‌اختیاری ادرار یا مشکلات جنسی مواجه هستند، می‌توانند با مشورت با یک فیزیوتراپیست متخصص در توانبخشی کف لگن بهبود یابند و به کیفیت زندگی بهتری دست یابند.
هیچ دیدگاهی ثبت نشده